پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «کسی که شب عید فطر و شب نیمه شعبان را احیا بدارد روزی که قلب ها می میرند قلب او زنده است.» وسایل الشیعه،5/138

اعمال نیمه شعبان

حقیقت عبودیت و بندگی خداوند دعاست. دعا رو آوردن همه نیاز است به درگاه غنی مطلق چه اینکه اعتبار انسان به درگاه خالق بی همتا به همین دعاست و هدف از آفرینش تمامی موجودات به بندگی و اطاعت آنان است. اگرچه همه ایام مبارک است اما در بین ایام سال ماه شعبان و و در بین شعبان، نیمه آن به جهت تعلق به شخصیتی که جان جانان و فرمان فرمای فرامین ممکنات است، اعتبار آن را صد چندان می کند نیمه شعبان لیلة القدر همة اولیاء و عاشقان خداست. آنان که دل در گرو معبود بسته اند و رنج و محنت غروب غمبار غیبت را به تن خریده اند چشم انتظار صبح صادق صداقت و عدالتند:

امام علی علیه السلام به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «خداوند متعال در شب نیمه شعبان فرشته ای را نازل فرموده که از غروب خورشید تا طلوع فجر ندا می دهد: «آیا توبه کننده ای در این شب است تا او را بیامرزم و آیا طالب رزقی است تا او را رزق بدهم».[1]

امام محمد باقر علیه السلام، در فضیلت شب نیمه شعبان می فرماید: «شب نیمه شعبان، پس از شب قدر بافضیلت ترین شب هاست. در آن شب خداوند به بندگان عطا می کند و بر آنان منت نهاده و ایشان را می بخشد بنابراین در تقرب به خدا در آن شب کوشش کنید، زیرا خداوند به ذات خود قسم یاد کرده هیچ سائلی را در آن شب رد نکند مادامی که درباره معصیت از خداوند چیزی نخواهد.» [2]

در روایتی دیگر امام رضا علیه السلام هم درباره فضیلت این شب فرمود: «این نیمه شعبان است که خداوند، بنده ها را از آتش جهنم آزاده نموده، گناهان کبیره آنان را می آمرزد. بنابراین در این شب ذکر خداوند تبارک و تعالی و دعا و استغفار زیاد داشته باشید زیرا که پدرم فرمود: دعا در این شب مستجاب است.»[3]

شب نیمه شعبان فضیلت های زیادی دارد که افق آن در تشبیه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله نمایان است. ایشان می فرماید: «علی بن ابی طالب در میان اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله به مانند فضیلت نیمه شعبان بر سایر ایام است».[4]

برای این شب عزیز و مبارک که میلاد سلطان عصر و قلوب است، اعمالی است که این اعمال بر دو قسم است:

1. دعاها و زیارات

 2. نماز

اما قسم اول:

1. غسل.

2. احیاء این شب به نماز و دعا واستغفار.

3. زیارت سالار شهیدان مولی الکونین ابا عبدالله الحسین علیه السلام که افضل اعمال این شب است.

که اقل زیارت این است که بر بامی برآید و به طرف راست و چپ نگاه کند پس سر به آسمان بلند کند و به این کلمات آن امام همام را زیارت کند:

«السلام علیک یا ابا عبدالله، السلام علیک و رحمة الله و برکاته».

نقل دیگری در زیارت حضرت سید الشهداء علیه السلام

 استاد بزرگوار حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی دامت برکاته می فرمودند:

هر کس به این کلمات در هر زمان و مکان امام اباعبد الله الحسین علیه السلام را مورد خطاب قرار دهد برایش ثواب زیارت کامل امام حسین علیه السلام نوشته شود که همانند زیارت خدا می توان در عرش کبریایی است و آن کلمات این است:

سه مرتبه بگویید «السلام علیک یا اباعبدالله و علی المستشهدین بین یدیک و رحمة الله و برکاته».

و البته برای امام حسین علیه السلام در این شب زیارت مخصوص دیگری نقل شده که در باب زیارات امام حسین علیه السلام حاج شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح الجنان بدان اشاره فرموده است.

4. خواندن دعای کمیل.

5. خواندن این دعا که بمنزله زیارت امام زمان علیه السلام است. «اللهم بحق لیلتنا هذه و مولودها. .. ».

6. دعایی که امام صادق علیه السلام فرموده اند: «اللهم انت الحی القدیم. ..».

7. دعایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «اللهم انت الحی القیوم. ..».

8. خواندن این دعا: الهی تعرض لک فی هذا اللیل. ..».

9. خواندن صلوات که هر روز بعد از زوال (بعد از نماز ظهر) می خوانند: « اللهم صل علی محمد و آل محمد شجرة النبوة. ..».

10. هر یک از «سبحان الله و الحمد لله و الله اکبر و لا اله الا الله» را 100 مرتبه بگوید.

و اما نمازها

1. پس از نماز عشاء، دو رکعت نماز بخواند در رکعت اول حمد و سوره قل یا ایها الکافرون و در رکعت دوم سوره مبارکه حمد و سوره قل هو الله احد و نماز را تمام کند، بعد از سلام، سبحان الله 33 مرتبه، و الحمد لله 33 مرتبه و الله اکبر 34 مرتبه.

سپس این دعا را بخواند: «یا من الله ماجأ العباد …».

2. خواندن نماز جناب جعفر طیار که کیفیت آن چنین است: چهار رکعت است، همانند نماز صبح در نماز اول بعد از سوره مبارکه حمد، سوره اذا زلزلت الارض زلزالها و در رکعت دوم بعد از حمد سوره والعادیات. و در نماز دوم رکعت اول بعد از سوره حمد اذا جاء نصر الله والفتح و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره قد هو الله احد. در این چهار رکعت در حالت قیام بعد از تمام شدن حمد و سوره، ذکر سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا و الله اکبر را 15 مرتبه می گوید و در رکوع 10 مرتبه و پس از رکوع در حالت ایستاده 10 مرتبه و در سجده اول 10 مرتبه و بعد از اینکه سر برداشت و نشست 10 مرتبه و در سجده دوم، 10 مرتبه و پس از آن که از سجده دوم سر برداشت باز 10 مرتبه که مجموع این تسبیحات 300 مرتبه می شود.

3. خواندن 4 رکعت نماز: در هر رکعت حمد یک مرتبه و پس از حمد قل هو الله احد 100 مرتبه می خواند و بعد از اینکه نماز تمام شد این دعا را می خواند: «اللهم انی الیک فقیر. ..».

4. خواندن صد رکعت نماز (50 تا دو رکعتی) در هر رکعت یک مرتبه حمد و 10 مرتبه سوره قل هو الله احد.

5. شش رکعت نماز در هر رکعت بعد از سوره حمد، سوره یس. تبارک الملک و سوره توحید.

 

[1] . ثواب الاعمال، ج3، ص323؛ بحارالانوار، ج98، ص415.

[2] . مصباح المتهجد، ص831، مصباح الزائر، ص405، مفاتیح الجنان، اعمال شب نیمه شعبان.

[3] . مصباح المتهجد، ص837.

[4] . بحارالانوار، ج37، ص52.