روز عید سعید غدیر یکی از ایام سرور آل محمد علیهم السلام است که به عنوان « عیدالاکبر » نامیده شده، چرا که روز اکمال دین و اتمام نعمتهای پروردگار، به خاطر واقعه غدیر و انتصاب شایسته و بحق حضرت علی، علیه السلام، به امر الهی به جانشینی رسول معظم، صلّی اللَّه علیه وآله، است.

آداب و اعمال روز عید غدیر

روز عید سعید غدیر یکی از این ایام سرور آل محمد، علیهم السلام، است که به عنوان « عیدالاکبر » نامیده شده، چرا که روز اکمال دین و اتمام نعمتهای پروردگار، به خاطر واقعه غدیر و انتصاب شایسته و بحق حضرت علی، علیه السلام، به امر الهی به جانشینی رسول معظم، صلّی اللَّه علیه وآله، است.

پس شایسته است که به پاس قدردانی از این نعمت عظیم الهی و عرض ادب به ساحت مقدس امیرالمؤمنین علی، علیه السلام، عید سعید غدیر را در خانواده و اجتماع باشکوه فراوان برگزار نماییم و از برکات معنوی این روز عزیز بهره مند شویم.
 
آنچه در این مختصر تقدیم می گردد آدابی است که بزرگان دین به منظور گرامی داشت این روز عزیز تعلیم فرموده اند:

1. روزه
 
روزه عید غدیر از مستحباتی است که مکرر به آن سفارش شده است. امیرالمؤمنین، علیه السلام، در خطبه ای که در روز عید غدیر ایراد کردند فرمودند:
 
و صوم هذا الیوم ممّا ندب اللّه إلیه.
 
روزه عید غدیر از مستحباتی است که خداوند بدان فراخوانده است.
 
حضرت امام صادق، علیه السلام، فرمودند:
 
یجب علیکم صیامه شکراً للّه و حمداً للّه.
 
بر شما لازم است که که در روز عید غدیر برای سپاسگزاری از خداوند و ستودن او، روزه بگیرید.
 
شخصی از امام صادق، علیه السلام، پرسید: چه کاری شایسته روز غدیر است و چه عملی در آن، استحباب دارد؟
 
حضرت پاسخ دادند: روزه و...
 
امام صادق، علیه السلام، درباره پاداش روزه عید غدیر فرموده اند:
 
روزه داشتن در روز عید غدیر پاداشی معادل روزه گرفتن در همه عمر دنیا را دارد.
 
یا فرموده اند:
 
صوم یوم غدیر خم کفّارة ستّین سنة.
 
روزه داشتن روز عید غدیر خم، کفاره گناه شصت سال است.
 
2. افطاری دادن
 
از اعمالی که به انجام آن در روز عید غدیر سفارش شده است؛ افطاری دادن به روزه داران است. حضرت علی، علیه السلام، فرمودند:
 
کسی که در شامگاه عید غدیر، به یک مؤمن افطاری بدهد، گویا یک میلیون نفر از پیامبران ،شهیدان و صدیقان را افطاری داده است. حال چگونه است پاداش کسی که گروهی از مردان و زنان را افطاری دهد. و من ضامنم بر خدا که از کفر و فقر آسوده گردد و اگر در همان روز یا همان شب تا عید غدیر سال دیگر بمیرد، بر خداوند است پاداش او.
 
3. اطعام
 
از سنت های مؤکد دیگر در روز عید غدیر پذیرایی از مؤمنان است.
 
امام صادق، علیه السلام، درباره یکی از وظایف عید غدیر فرمودند:
 
و أطعم إخوانک.
 
و برادرانت را طعام ده.
 
4. آراستن
 
از دیرباز عیدها و جشنها با نظافت، غبارزدایی، پیراستن و آراستن همراه بوده است و شیعیان باید این روشها را برای عید غدیر نیز رعایت نمایند. چرا که حضرت امام رضا، علیه السلام، می فرمایند:
 
روز غدیر، روز آراستن و زینت است. پس هر کس برای روز غدیر، زینت کند، خداوند هر خطای کوچک و بزرگ او را می آمرزد و فرشتگانی را به سوی او می فرستد، آنان نیکی های او را می نگارند و مراتبش را تا عید غدیر سال آینده بالا می برند. اگر او جان دهد، شهید مرده است و اگر زیست کند، خوشبخت زیسته است.
 
پس چه زیبا خواهد بود که سردر منازل و اماکن عمومی تجارتی و اداری چراغانی شود تا شامل این پاداش بزرگ گردد.
 
5. لباس نو پوشیدن
 
ما ایرانیان در عید نوروز که عید تحویل سال است، نه تحول انسان، لباس نو می پوشیم؛ پس چرا در عید بزرگ ولایت، تن پوش نو نپوشیم؟ بجا خواهد بود که در این روز بزرگ لباس نو بپوشیم و بپوشانیم.
 
حضرت امام صادق، علیه السلام، می فرماید:
 
و أن یلبس المؤمن أنظف ثیابه و أفخرها.
 
یکی از وظایف روز غدیر این است که مؤمن تمیزترین و گرانقدرترین جامه های خویش را بپوشد.
 
6. استفاده از بوی خوش
 
اسلام درباره به کارگیری بوی خوش و زدن عطر، بسیار سفارش کرده است. بخصوص در ایام عید سعید غدیر سفارش ویژه ای نسبت به این سنت خوب شده است. امام صادق، علیه السلام، در پی وظایف مؤمن در روز غدیر فرمودند:
 
و یتطیب إمکانه و إنبساط یده.
 
و مؤمن به اندازه توان و دست باز بودنش بوی خوش استعمال کند.
 
7. دیدار با مؤمنان
 
زیارت برادران مؤمن از سنتهای مهم اسلامی است، لیکن در روز عید غدیر، دید و بازدید به عنوان یکی از شعائر مذهبی و ولایی و بیشتر مورد سفارش قرار گرفته و پاداش افزونتری دارد.
 
حضرت امام رضا، علیه السلام، فرمودند:
 
من زارَ فیه مؤمناً أدخل اللّه قبره سبعین نوراً و وسع فی قبره و یزور قبره کلّ یوم سبعون الف ملک و یبشّرونه بالجنّة.
 
هر کس که در روز غدیر به دیدار مؤمنی رود خداوند هفتاد نور در قبرش داخل کند و قبرش را بگستراند، و هر روز هفتاد هزار فرشته به زیارت قبرش آید و به او مژده بهشت دهد.
 
8. مصافحه
 
دست دادن باعث افزایش محبت دو برادر دینی و سبب ریزش گناه و آمرزش می گردد؛ اما دست دادن در روز عید غدیر که عید ولایت است جلوه دیگری دارد، به همین جهت در این روز مصافحه (دست دادن) مورد تأکید و سفارش قرار گرفته است.
 
حضرت امیرالمؤمنین علی، علیه السلام، فرمود:
 
و إذا تلاقیتم فتصافحوا بالتّسلیم.
 
(در روز غدیر)هنگامی که با هم ملاقات می کنید همراه با سلام کردن با یکدیگر دست بدهید.
 
9. تبریک گفتن
 
معمولاً، وقتی نعمتی به انسان می رسد یا پیروزی نصیبش می شود تبریک گفتن لازم است و تبریک گفتن در روز عید غدیر از شعائر شیعه است و می شود گفت گرمترین و سنت عقد اخوت و برادری در اسلام به زمان پیامبر اکرم، صلّی اللَّه علیه وآله، می رسد. در آن موقع پیامبر، صلّی اللَّه علیه وآله، بین مهاجرین و انصار پیمان برادری را منعقد نمودند. و بجا خواهد بود که این پیمان برادری در روز عید غدیر برگزار بشود.
 
واقعی ترین تبریکها برای عید غدیر است.
 
حضرت رضا، علیه السلام، می فرماید:
 
و هو یوم التّهنیة یهنّی ء بعضکم بعضاً فإذا لقی المؤمن أخاه یقول: الحمدللّه الّذی جعلنا من المتمسّکین بولایة أمیرالمؤمنین و الائمة سلام الله علیهم.

 روز عید غدیر خم روز تهنیت گویی است. بعضی از شما به بعض دیگر تهنیت بگوید و هرگاه مؤمنی با برادرش برخورد کرد بگوید: »ستایش مخصوص خداوندی است که ما را از پیوستگان به ولایت امیرالمؤمنین، علیه السلام، و امامان، علیهم السلام، قرار داد».