فاجعه هفتم تیر
فاجعه هفتم تیر - دانشکده صنایع غذایی بهار
روز هفتم تیر 1360 بر اثر انفجار بمب نیرومندی در سالن اجتماعات حزب جمهوری اسلامی آیت‌الله سید‌محمد حسینی بهشتی رئیس دیوان عالی کشور همراه با دهها تن از شخصیتهای سیاسی و مذهبی کشور به شهادت رسیدند. این حادثه از جمله اقدامات تروریستی سازمان مجاهدین خلق ـ‌منافقین ـ در سالهای اولیه پس از پیروزی انقلاب محسوب می‌شود. شهید بهشتی در اجلاس دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی همراه با جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مقامات دولتی از جمله معاونین وازرتخانه‌ها در حال تبادل نظر با یکدیگر در زمینه مشکلات کشور بودند.
حادثه هفتم تیر شش روز پس از عزل بنی‌صدر از ریاست جمهوری و یک ماه قبل از فرار وی و مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق به فرانسه صورت گرفت. سه روز قبل از وقوع این حادثه، محمد جواد قدیری عضو کادر مرکزی سازمان مجاهدین خلق و طراح اصلی انفجار مسجد ابوذر 1 به دوستان خود با اطمینان خبر داده بود که «روز هفتم تیر» کار یکسره خواهد شد. 2 او روز ششم تیر نیز مجدداً به بعضی متهمین دستگیر شده سازمان تأکید کرده بود که فردا یعنی روز 7 تیر 1360، کار نظام اسلامی تمام است. 3
در جلسه روز هفتم تیر پس ازتلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه، شهید بهشتی، آغاز سخن نمود. بحث روز درباره تورم بود اما عده‌ای از حاضران مجلس خواسته بودند که راجع به انتخابات ریاست جمهوری نیز بحث شود. 4 شهید بهشتی نیز در این زمینه سخنانی ایراد کرد و براساس نوار ضبط شده از اظهارات ایشان، آخرین جملات مشارالیه در لحظات قبل از انفجار چنین بود:
«... ما بار دیگر نباید اجازه دهیم استعمارگران برایمان مهره سازی کنند و سرنوشت مردم ما را به بازی بگیرند. تلاش کنیم کسانی را که متعهد به مکتب هستند و سرنوشت مردم را به بازی نمی‌گیرند انتخاب شوند و ...»5
عامل انفجار هفتم تیر، فردی به نام محمد‌رضا کلاهی دانشجوی دانشگاه علم و صنعت بود که پس از پیروزی انقلاب به سازمان مجاهدین خلق پیوست و با حفظ این عضویت، ابتدا پاسدار کمیته انقلاب اسلامی خیابان پاستور شد و بعد با هدایت سازمان، به داخل حزب جمهوری اسلامی راه پیدا کرد. اودر حزب ارتقاء یافت و مسئول دعوت‌ها برای کنفرانس‌ها و میزگردها و جلسات شد. ضمن آنکه مسئول حفاظت حزب نیز گردید.
او بمب را با کیف دستی خود به داخل جلسه حزب جمهوری اسلامی واقع در نزدیکی چهار راه سرچشمه تهران انتقال داد و دقائقی قبل از انفجار، از ساختمان حزب خارج شد. پس از انفجار نیز مدتی در منزل یکی از اعضای سازمان متبوع خود مخفی شد و نهایتاً از طریق مرزهای غربی کشور به عراق منتقل گردید. او در عراق با یکی از اعضای سازمان ازدواج کرد. اما در 1370 در فهرست اعضای «مسئله‌دار» سازمان قرار گرفت، در 1372 از سازمان جدا شد و در 1373 از عراق رهسپار آلمان گردید.
در فاجعه هفتم تیر علاوه بر شهید آیت‌الله بهشتی رئیس دیوان عالی کشور، 72 نفر دیگر از جمله 4 وزیر، چند معاون وزیر، 27 نماینده مجلس و جمعی از اعضای حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسیدند.
امام خمینی در پیامی که به این مناسبت انتشار دادند، فرمودند «این کوردلان مدعی مجاهدت برای خلق، گروهی را از خلق گرفتند که از خدمتگزاران فعال و صدیق خلق بودند.» 6 امام تأکید کردند «بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد و خار چشم دشمنان اسلام بود.»7
پی‌نویس‌ها:
1. در جریان حادثه انفجار مسجد ابوذر که روز قبل از فاجعه هفتم تیر به وقوع پیوست آیت‌الله سید علی خامنه‌ای از ناحیه کتف راست مصدوم شد و رگها و اعصاب دست راست وی نیز قطع شد. برای آگاهی از جزئیات این حادثه به مقاله مستقلی تحت عنوان انفجار در مسجد ابوذر تهران در سایت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی مراجعه شود.
2. سازمان مجاهدین خلق، پیدایی تا فرجام، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ج 2، ص 593.
3. سازمان مجاهدین خلق، همان.
4. جلسه حزب جمهوری اسلامی 25 روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. در این انتخابات که روز دوم مرداد 1360، پنج روز قبل از فرار بنی‌صدر برگزار شد، محمد‌علی رجائی به عنوان دومین رئیس‌جمهور اسلامی ایران برگزیده شد.
5. روزها و رویدادها، انتشارات پیام مهدی(عج) بهار 1379، ص 184.
6. صحیفه امام، ج 15، ص 2.
7. صحیفه امام، همان، ص 3.
موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
حادثه هفتم تیر شش روز پس از عزل بنی‌صدر از ریاست جمهوری و یک ماه قبل از فرار وی و مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق به فرانسه صورت گرفت. سه روز قبل از وقوع این حادثه، محمد جواد قدیری عضو کادر مرکزی سازمان مجاهدین خلق و طراح اصلی انفجار مسجد ابوذر 1 به دوستان خود با اطمینان خبر داده بود که «روز هفتم تیر» کار یکسره خواهد شد. 2 او روز ششم تیر نیز مجدداً به بعضی متهمین دستگیر شده سازمان تأکید کرده بود که فردا یعنی روز 7 تیر 1360، کار نظام اسلامی تمام است. 3
در جلسه روز هفتم تیر پس ازتلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه، شهید بهشتی، آغاز سخن نمود. بحث روز درباره تورم بود اما عده‌ای از حاضران مجلس خواسته بودند که راجع به انتخابات ریاست جمهوری نیز بحث شود. 4 شهید بهشتی نیز در این زمینه سخنانی ایراد کرد و براساس نوار ضبط شده از اظهارات ایشان، آخرین جملات مشارالیه در لحظات قبل از انفجار چنین بود:
«... ما بار دیگر نباید اجازه دهیم استعمارگران برایمان مهره سازی کنند و سرنوشت مردم ما را به بازی بگیرند. تلاش کنیم کسانی را که متعهد به مکتب هستند و سرنوشت مردم را به بازی نمی‌گیرند انتخاب شوند و ...»5
عامل انفجار هفتم تیر، فردی به نام محمد‌رضا کلاهی دانشجوی دانشگاه علم و صنعت بود که پس از پیروزی انقلاب به سازمان مجاهدین خلق پیوست و با حفظ این عضویت، ابتدا پاسدار کمیته انقلاب اسلامی خیابان پاستور شد و بعد با هدایت سازمان، به داخل حزب جمهوری اسلامی راه پیدا کرد. اودر حزب ارتقاء یافت و مسئول دعوت‌ها برای کنفرانس‌ها و میزگردها و جلسات شد. ضمن آنکه مسئول حفاظت حزب نیز گردید.
او بمب را با کیف دستی خود به داخل جلسه حزب جمهوری اسلامی واقع در نزدیکی چهار راه سرچشمه تهران انتقال داد و دقائقی قبل از انفجار، از ساختمان حزب خارج شد. پس از انفجار نیز مدتی در منزل یکی از اعضای سازمان متبوع خود مخفی شد و نهایتاً از طریق مرزهای غربی کشور به عراق منتقل گردید. او در عراق با یکی از اعضای سازمان ازدواج کرد. اما در 1370 در فهرست اعضای «مسئله‌دار» سازمان قرار گرفت، در 1372 از سازمان جدا شد و در 1373 از عراق رهسپار آلمان گردید.
در فاجعه هفتم تیر علاوه بر شهید آیت‌الله بهشتی رئیس دیوان عالی کشور، 72 نفر دیگر از جمله 4 وزیر، چند معاون وزیر، 27 نماینده مجلس و جمعی از اعضای حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسیدند.
امام خمینی در پیامی که به این مناسبت انتشار دادند، فرمودند «این کوردلان مدعی مجاهدت برای خلق، گروهی را از خلق گرفتند که از خدمتگزاران فعال و صدیق خلق بودند.» 6 امام تأکید کردند «بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد و خار چشم دشمنان اسلام بود.»7
پی‌نویس‌ها:
1. در جریان حادثه انفجار مسجد ابوذر که روز قبل از فاجعه هفتم تیر به وقوع پیوست آیت‌الله سید علی خامنه‌ای از ناحیه کتف راست مصدوم شد و رگها و اعصاب دست راست وی نیز قطع شد. برای آگاهی از جزئیات این حادثه به مقاله مستقلی تحت عنوان انفجار در مسجد ابوذر تهران در سایت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی مراجعه شود.
2. سازمان مجاهدین خلق، پیدایی تا فرجام، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ج 2، ص 593.
3. سازمان مجاهدین خلق، همان.
4. جلسه حزب جمهوری اسلامی 25 روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. در این انتخابات که روز دوم مرداد 1360، پنج روز قبل از فرار بنی‌صدر برگزار شد، محمد‌علی رجائی به عنوان دومین رئیس‌جمهور اسلامی ایران برگزیده شد.
5. روزها و رویدادها، انتشارات پیام مهدی(عج) بهار 1379، ص 184.
6. صحیفه امام، ج 15، ص 2.
7. صحیفه امام، همان، ص 3.
موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی