شب قدر، شب نور و رحمت، شب نزول قرآن و مطلع خیرات و سعادت و هنگام نزول برکات و سرآغاز زندگی نوین بشر و مبدأ تحول و تاریخ کمال واقعی انسان هاست.

اعمال مشترکه شبهای قدر

شب نوزدهم اوّل شبهای قدر است و شب قدر همان شبی است که در تمام سال شبی به خوبی و فضیلت آن نمی رسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدیر امور سال می شود و ملائکه و روح که اعظم ملائکه است در آن شب به اذن پروردگار به زمین نازل می شوند و به خدمت امام زمان علیه السلام مشرّف می شوند و آنچه برای هر کس مقدّر شده است بر امام زمان علیه السلام عرض می کنند و اعمال شبهای قدر بر دو نوع است یکی آنکه در هر سه شب باید کرد و دیگر آنکه مخصوص است به هر شبی امّا اوّل پس ‍آن چند چیز است:

اوّل غسل است علاّمه مجلسی فرموده که غسل این شبها را مقارن غروب آفتاب کردن بهتر است که نماز شام را با غسل بکند.

دوّم دو رکعت نماز است در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحید بخواند و بعد از فراغ هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ بگوید در روایت نبوی صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله است که از جای خود برنخیزد تا حقّ تعالی او را و پدر و مادرش را بیامرزد (الخبر(

سوّم قرآن مجید را بگشاید و بگذارد در مقابل خود و بگوید:

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِکِتابِکَ

خدایا از تو خواهم به حق کتاب

الْمُنْزَلِ وَما فیهِ وَ فیهِ اسْمُکَ الاْکْبَرُ وَ اَسْماَّؤُکَ الْحُسْنی وَ ما یُخافُ

فرستاده شده ات و آنچه در آنست که در آن است نام بزرگت و نامهای نیکویت و آنچه بدانها ترس

وَ یُرْجی اَنْ تَجْعَلَنی مِنْ عُتَقاَّئِکَ مِنَ النّارِ

و امید شود که قرارم دهی از زمره آزاد شدگانت از دوزخ، پس هر حاجت که دارد بخواهد.

چهارم آنکه مُصحَف شریف را بگیرد و بر سر بگذارد و بگوید:

اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ

خدایا به حق این قرآن و بحق آنکس که او را بدان فرستادی و بحق هر مؤمنی که در این قرآن مدحش کرده ای و بحقی که تو بر ایشان

فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ *** پس ده مرتبه بگوید بِکَ یا اَللّهُ *** و ده مرتبه بِمُحَمَّدٍ

داری زیرا کسی نیست که حق تو را بهتر از خودت بشناسد* * * بحق خودت ای خدا * * * بحق محمد صلی الله علیه و آله

و ده مرتبه بِعَلی *** و ده مرتبه بِفاطِمَةَ *** و ده مرتبه بِالْحَسَنِ *** و ده مرتبه بِالْحُسَیْنِ

بحق علی علیه السلام * * * بحق فاطمه سلام الله علیها * * * بحق حسن علیه السلام * * * بحق حسین علیه السلام

و ده مرتبه بِعَلِیّ بْنِ الْحُسَیْنِ ***و ده مرتبه بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِی*** و ده مرتبه بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ

 

بحق علی بن الحسین علیه السلام *** بحق محمد بن علی علیه السلام*** بحق جعفر بن محمد علیه السلام

و ده مرتبه بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ*** و ده مرتبه *** بِعَلِیِّ بْنِ مُوسی

بحق موسی بن جعفرعلیه السلام* * * بحق علی بن موسی علیه السلام

و ده مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی*** و ده مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ *** و ده مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِی

بحق محمد بن علی علیه السلام * * * بحق علی بن محمدعلیه السلام * * * بحق حسن بن علی علیه السلام

و ده مرتبه بِالْحُجَّةِ

به حق حضرت حجت علیه السلام

پس هر حاجت که داری طلب کن.

پنجم زیارت کند امام حسین علیه السلام را در خبر است که چون شب قدر می شود منادی از آسمان هفتم ندا می کند از بُطنان عرش که حقّ تعالی آمرزیده هر که را که به زیارت قبر حُسین علیه السلام آمده.

ششم احیا بدارد این شبها را همانا روایت شده هرکه احیا کند شب قدر را گناهان او آمرزیده شود هر چند به عدد ستارگان آسمان و سنگینی کوهها وکیل دریاها باشد.

هفتم صد رکعت نماز کند که فضیلت بسیار دارد و افضل آنست که در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه توحید بخواند هشتم بخواند:

اَللّهُمَّ اِنّی اَمْسَیْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَ لا ضَرّاً وَلا

خدایا من شام کردم در حالی که بنده خواری هستم که مالک سود و زیانی برای خویش نیستم و نتوانم

اَصْرِفُ عَنْها سُوَّءاً اَشْهَدُ بِذلِکَ عَلی نَفْسی وَ اَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ

از خویشتن پیش آمد ناگواری را بازگردانم و این مطلبی است که من آن را بر خویش گواهی دهم و به ناتوانی

قُوَّتی وَقِلَّةِ حیلَتی فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْجِزْ لی ما

خود و بیچارگیم در برابرت اعتراف دارم پس درود فرست بر محمد و آل محمد و وفا کن برایم بدانچه

وَعَدْتَنی وَجَمیعَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ

بر من و همه مؤمنین و مؤمنات وعده فرمودی از آمرزش در این شب

وَاَتْمِمْ عَلَیَّ ما اتَیْتَنی فَاِنّی عَبْدُکَ الْمِسْکینُ الْمُسْتَکینُ الضَّعیفُ

و تمام کن بر من آنچه را به من دادی زیرا که من بنده بینوای مستمند ناتوان تهیدست

الْفَقیرُ الْمَهینُ اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنی ناسِیاً لِذِکْرِکَ فیما اَوْلَیْتَنی وَلا [غافِلاً]

خوار توام خدایا قرار مده مرا فراموشکار از یاد خویش در آنچه به من انعام فرمودی و نه غافل از

لاِِحْسانِکَ فیما اَعْطَیْتَنی وَلا ایِساً مِنْ اِجابَتِکَ وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّی

احسانت در آنچه به من عطا کردی و قرارم مده نا امید از اجابت خویش و اگر چه دیر زمانی طول کشد

فی سَرّاَّءَ اَوْ ضَرّاَّءَ اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخاَّءٍ اَوْ عافِیَةٍ اَوْ بَلاَّءٍ اَوْ بُؤْسٍ اَوْ

چه در خوشی و چه در سختی در دشواری یا در آسایش در تندرستی یا گرفتاری در تنگدستی یا

نَعْماَّءَ اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاَّءِ

در نعمت براستی تو شنوای دعایی

و این دعا را کفعمی از امام زین العابدین علیه السلام روایت کرده که در این شبها می خوانده در حال قیام و قعود و رکوع و سجود و علاّمه مجلسی (ره ) فرموده که بهترین اعمال در این شبها طلب آمرزش و دعا از برای مطالب دنیا و آخرت خود و پدر و مادر و خویشان خود و برادران مؤ من زنده و مرده ایشان است و اَذْکار و صلوات بر محمد و آل محمد عَلیهمُ السلام آنچه مقدور شود و در بعضی از روایات وارد شده است که دعاء جوشن کبیر را در این سه شب بخوانند فقیر گوید که دعاء جوشن در سابِقْ گذشت و روایت شده که خدمت حضرت رسول صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَاله عرض شد که اگر من درک کنم شب قدر را چه از خداوند خود بخواهم فرمود عافیت را.